Jeśli ciągle zastanawiasz się kim jest ten UX designer, co on właściwie robi i czym różni się od grafika komputerowego, to w tym odcinku postaram się na to pytanie odpowiedzieć.

Dla wielu osób tak zwany grafik komputerowy i projektant UX to jedna i ta sama osoba. I to mylne podejście, bo  zadania obu są kompletnie różne. Grafik (choć nie lubię tego określenia i sam nazywam tę profesję projektantem) z angielskiego graphic designer, jak nazwa wskazuje - projektuje grafikę. Może to być grafika użytkowa, czyli ulotki, plakaty, okładki książek, może być projektowanie do druku, skład DTP. Jest to jedna ze specjalizacji w szerokiej gamie projektantów, gdzie wyróżniamy ilustratorów, animatorów, projektantów brandu, cyfrowych produktów, interfejsów, czy wreszcie projektantów UX. Właściwie ilu projektantów, tyle definicji.

UX designer, czy też projektant UX, projektant doświadczeń, jak można przetłumaczyć z angielskiego, to osoba zajmująca się, nomen omen, projektowaniem doświadczeń użytkowników właśnie.
Mówiąc użytkowników - myślę o osobach korzystających z cyfrowych produktów, stron internetowych, aplikacji, interfejsów, narzędzi technologicznych. Użytkownikiem będzie zarówno osoba rozmawiająca na zoomie w telefonie, jak i ktoś wypłacający gotówkę z bankomatu. W obu przypadkach, doświadczenie obcowania z technologią zostało zaprojektowane przez UX designera.

A przynajmniej powinno być…

apple podcast logogoogle podcast badgespotify podcast badge
Z tego odcinka dowiesz się:
Powiązane odcinki podcastu i blogi:
Przydatne linki:

Z tego odcinka dowiesz się:

  • Nad czym pracuje UX designer
  • Czym różni się od grafika
  • Co zawdzięczamy Steve'owi Jobsowi
  • Skąd UX designer wie czego chcą użytkownicy
  • Czym jest proces projektanta
  • Ile można zyskać inwestując dolara w UX
  • Czy UX designer projektuje UI
  • i kogo należy obserwować

Powiązane odcinki podcastu i blogi

Linki

Artykuł - Dollars And Sense: The Business Case For Investing In UI Design - https://www.fastcompany.com/1669283/dollars-and-sense-the-business-case-for-investing-in-ui-design

Serial Silicon Valley na HBO - https://hbogo.pl/seriale/dolina-krzemowa

Webflow - http://bit.ly/3qlcId2

Artlist - https://artlist.io/Peter-1785413

Transkrypcja

Projektant UX pracuje najczęściej nad produktami cyfrowymi. Jego zadanie to sprawienie, że użytkownik danej technologi, cyfrowego produktu, będzie zadowolony z doświadczenia i obcowania z tym produktem. Natomiast, żeby było śmiesznie, nikt nie zauważa pracy projektanta UX dopóki coś nie działa. 

Gdy moja mama zapytała mnie co jak tak naprawdę robię, wytłumaczyłem jej to w ten sposób.:

“Pamiętasz, gdy ostatnio zapomniałaś hasła do konta bankowego i chciałaś je odzyskać i denerwowałaś się, że to skomplikowany proces i musisz tyle razy klikać i przepisywać informacje? No właśnie, ja staram się sprawić, żebyś nie musiała. Żeby ten proces, który tak cię sfrustrował, był łatwiejszy.”

Zatem skąd tak częste omyłkowe branie projektantów UX za projektantów graficznych, i odwrotnie? Wywodzi się z to z dawnego systemu pracy projektantów. Dawnego, całe 10-15 lat temu to nie tak znowu dawno…  a jednak. 

Kiedyś projektowanie stron internetowych wyglądało tak:

  • właściciel firmy przygotowywał brief, listę wymagań strony
  • grafik/projektant rysował design w komputerze
  • developer kodował stronę
  • gotowe

Dziś proces zmienił się dość znacznie. I można za to dziękować Stevowi Jobsowi. Jobs był nie tylko liderem i wizjonerem. On przede wszystkim rozumiał użytkowników i ich oczekiwania.  Steve powiedział kiedyś:

“Ciężko jest projektować produkt opierając się o badania fokusowe. Często ludzie nie wiedzą czego chcą dopóki im tego nie pokażesz.”

Bardzo podobne zdanie powiedział prawie 100 lat wcześniej Henry Ford po premierze Forda T, pierwszego samochodu w historii:

“Gdybym zapytał ludzi czego chcą, odpowiedzieliby, że szybszych koni.”

Apple zawdzięcza sukces iPoda, mimo, że był dużo droższy od innych tzw MP3 playerów, temu, że iPod był ekstremalnie prosty w użyciu. 

A ludzie lubią proste rozwiązania i szybkie efekty. 

Nikt nie chce czytać instrukcji obsługi, tylko zacząć używać produkt. Wśród projektantów UX mamy taką maksymę, którą lubimy przypominać na różnych spotkaniach z osobami decyzyjnymi: “Jeśli użytkownik potrzebuje instrukcji, żeby użyć produktu, to znaczy, że produkt został źle zaprojektowany”.

Steve Jobs nie wymyślił projektowania UX. On po prostu zwrócił uwagę na to, że użytkownicy wolą łatwe w użyciu produkty.

A nie wystarczy, ze developer złoży produkt w całość? Trzeba zatrudniać UXa?

Role developera I projektanta UX są całkiem odmienne, mimo, że czasami developerzy zostają UX designerami.

Jeśli nie oglądałeś serialu Silicon Valley na HBO to szczerze zachęcam. W tym serialu nie ma UX designerów, są za to developerzy. Natomiast zwracam ci na to uwagę, dlatego, że (spoiler alert) to serial o programiście, który wymyślił genialny algorytm kompresujący pliki. Zbudował platformę do kompresji dla użytkowników, która technologicznie była rewolucyjna. Ale ponieważ brakowało tam projektanta UX, zwykli użytkownicy, nie rozumieli produktu. Nie potrafili zastosować działania algorytmu. Nikt im tego nie wytłumaczył, bo przecież to takie oczywiste, z punktu widzenia autora i developera.

Ale skąd projektanci UX wiedzą czego chcą użytkownicy?

No właśnie!

Ponieważ do zadań UX designera nie należy tylko projektowanie produktu. UX designer jest po części psychologiem, socjologiem, analitykiem.  UX designer musi być sprawnym obserwatorem i potrafić wysunąć wnioski na podstawie obserwacji. Musi rozumieć sposób myślenia grupy docelowej, ich oczekiwania, obserwować ich zachowanie i wyciągać wnioski. Musi znać i rozumieć modele zachowań danych grup społecznych, zasady psychologi behawioralnej, wiedzieć jak ludzie postępują, myślą, czego pragną. 

UX designer pracując, wykorzystuje różne mechanizmy badawcze w celu pozyskania odpowiedzi pomagających rozwiązać problem przed którym stoi.

Weźmy przykład mojej mamy i jej procesu resetu hasła do aplikacji bankowej. Moja mama jest kobietą blisko wieku emerytalnego, zatem w świecie cyfrowym jest dinozaurem. 

Przepraszam mamo, ale czas cyfrowy pędzi 100 razy szybciej. Moje dzieci ogarniają w internecie więcej niż moi rodzice. 

Ale, żeby być szczerym, moja mama radzi sobie całkiem nieźle z internetami. Mimo to, proces resetu hasła ją przerósł. Frustrowała się, że proces jest skomplikowany,  

  • że jak wpisuje nowe hasło, to nie było informacji, że ma być conajmniej 12 znaków, więc musi wymyśleć teraz inne;  
  • że pole numeru telefonu wymagało podania 0 przed numerem, o czym jej nie poinformowano, dopóki nie zobaczyła czerwonego alertu błędu
  • że system nie rozpoznawał jej nowego adresu i nie pozwalał na jego ręczne wpisanie

Wszystkie te frustracje mojej mamy wynikały właśnie ze względu na kiepski UX aplikacji bankowej, z której moja mama korzystała. 

I żeby zaadresować te problemy UX designer przeprowadziłby badanie, research, żeby sprawdzić jak użytkownicy reagują na proces resetu hasła, czy napotykają trudności. To stanowiłoby podstawę do dalszej pracy nad usprawnianiem systemu. I wiem, że projektanci tego konkretnego banku przeprowadzili ten proces, bo ich aplikacja działa dużo lepiej.

Projektant UX w pracy używa procesu i zestawu narzędzi mających za zadanie pomóc mu zrozumieć problemy i potrzeby użytkownika, skonfrontować je z wymaganiami klienta, zleceniodawcy, znaleźć tzw pain points, czyli miejsca konfliktowe i je zaadresować. Te procesy, narzędzia to metody pozwalające mu na zrozumienie potrzeb użytkowników, ich ścieżki zakupowej, ich podróży i momentu styku z brandem.

Projektant UX zaczyna swoją pracę na dużo wcześniejszym etapie niż projektowanie layoutu/wyglądu strony czy aplikacji. Żeby do tego doszło, musi wykonać szereg innych zadań, które utwierdzą go w przekonaniu, że decyzje projektowe, które podejmuje nie wynikają z jego widzi mi się, przeczucia czy gustu, tylko są efektem badań i analizy. Badań, które przeprowadził. 

  • Analizuje obecną stronę lub aplikację klienta pod względem użyteczności, 
  • przeprowadza audyt strony i aplikacji
  • poszukuje elementów, gdzie użytkownik się odbija, gdzie rezygnuje z dalszej podróży
  • sprawdza kontrast kolorów i wielkość fontów pod względem czytelności i dostępności
  • analizuje spodziewane efekty interakcji
  • ogląda zapisy sesji trackingowych użytkowników na stronie za pomocą narzędzi takich jak Hotjar
  • rozmawia z użytkownikami/klientami danej strony i aplikacji, lub potencjalną grupą docelową rozpoznając ich modele myślowe i determinację zachowań
  • przeprowadza badania mające na celu zrozumienie jak użytkownicy rozumieją architekturę informacji na stronie klienta
  • szkicuje i wstępnie projektuje modele nowego designu na podstawie wyniku badań i testuje je z użytkownikami próbując dowiedzieć się, czy koncept spełnia założenia i cele
  • prototypuje wstępny model designu i testuje go z użytkownikami
  • I dopiero mając pewność, że koncept działa, że nowe rozwiązania dostarczają zamierzonych efektów, zaczyna projekt wizualny

Dlaczego proces jest tak długi i złożony?

Ponieważ projektowanie UX jest dużo bardziej efektywne, jeśli jest przeprowadzone na wczesnym etapie pracy nad projektem.  Decyzje podjęte wcześniej będą miały lepsze i dugo falowe efekty w przyszłości. To dużo bardziej ekonomiczne przeprowadzić research i badania UX na początku pracy nad projektem i zbudować od razu dobry produkt, niż najpierw postawić byle co, a następnie wrócić i przebudować cały produkt od początku. Koszt tego byłby nieporównywalnie większy.

Już w 2012 roku Peter Eckert w artykule w Fast Company napisał, że każdy dolar wydany na UX generuje zwrot w wysokości od 2 do 100 dolarów. I ta teza sprawdza się dzisiaj. 

Żeby zrozumieć to lepiej, porównaj UX designera do architekta. Ich praca w dużej mierze jest podobna. Obaj przeprowadzają research, badania, szkicują, modelują, prototypują, testują i weryfikują zanim budowlańcy wejdą na plac. Wyobraź sobie skalę kosztów potrzebnych do zmiany projektu domu w trakcie budowy. Tak samo jest w przypadku budowania cyfrowych produktów i pracy UX designera. To dużo bardziej efektywne z punktu widzenia kosztów i czasu.

UX czy UI

Są podzielne głosy czy UX designer powinien projektować interfejs użytkownika, czyli UI. Z jednej strony zwolennicy rozdzielania twierdzą, że UI nie ma nic wspólnego z czystym UX i interfejs powinien projektować UI designer. Z drugiej strony zwolennicy łączenia zadań twierdzą, że UI jest elementem UX. 

Ja należę do tej drugiej grupy. 

Uważam, że UX to nie tylko badania i research. To także interfejs, interakcje, kolory, fonty, animacje, to czytelność, dostępność, wielkość, przestrzeń - to wszystko buduje doświadczenie użytkownika.  

Dlatego tak istotne jest, żeby UX designer potrafił projektując doświadczenie wziąć te elementy również pod uwagę. 

Jeśli chcesz więcej dowiedzieć się o procesie projektowania UX, a właściwie moim procesie, zachęcam cię do przeczytania artykułu na moim blogu Proces - Poznaj mój sposób pracy. Link oczywiście w opisie do tego odcinka.

Zatem jak UX designer może pomóc Twojej firmie?

Wprowadzając model myślenia projektowego, analizując zachowania Twoich użytkowników, ich potrzeby i problemy, UX designer wprowadzi swój proces do akcji pomagając Twoje stronie lub aplikacji poprawić doświadczenie. Użytkownicy ci za to podziękują, a biznes się rozwinie. Ponieważ od lat powtarzam, że zadowolony użytkownik, to lepszy klient. 

Co z tego, że masz fantastyczne produkty, jeśli proces zakupowy i doświadczenie jest złe. Klienci nie będą chcieli wracać.

Czasem się mówi, że dobry UX to taki, którego nie widać. Gdy wszystko działa płynnie, bezproblemowo, zupełnie jak zakupy w Apple. Natomiast ja lubię mówić, że dobry UX to taki, który pozostawia uśmiech na twarzy po interakcji. I w tym pomoże ci projektant UX.

Zatem, jeśli do tej pory proces budowania doświadczenie na Twojej stronie firmowej polegał na że tym, że tak zwany grafik składał i ciął model strony, a developer go kodował, lub co gorsza - pobierałeś szablon z internetu, żeby zmienić kilka obrazków i tekst, to najwyższa pora na zmianę podejścia.

Sprawdź jak działa twoja strona lub aplikacja.  

  • Zacznij od researchu i analizy
  • Poznaj potrzeby swoich użytkowników
  • zrozum ich podejście, cele i z czym się borykają, jakie mają problemy
  • zapytaj ich co ich frustruje na Twojej stronie
  • wejdź w buty użytkownika i sam przetestuj swoją stronę zobacz jak wygląda doświadczenie twojej strony w telefonie, w końcu ponad 50% ruchu w internecie w pochodzi z urządzeń mobilnych 

Możesz to zrobić sam, lub zatrudnić projektanta. 

Skoro największe firmy na świecie od Apple, przez Amazon, AirBNB, Barclays aż po Disney, Netflix i Samsung inwestują w UX, zatrudniają zastępy projektantów, to znaczy, że doświadczenie użytkownika, użyteczność, czytelność, dostępność, radość korzystania i spełnianie potrzeb ma znaczenie. 

Więc dlaczego nie uczyć się od najlepszych i nie poprawić doświadczenia swoich użytkowników i klientów? Oni ci tylko za to podziękują.

Jest chcesz wiedzieć więcej o pracy projektanta UX napisz do mnie na design@pbstasiak.com bardzo chętnie ci opowiem. Kontakt do mnie, email oraz social media znajdziesz w opisie do tego odcinka. 

Zakończenie

I to na tyle. Dziękuję Ci za wspólnie spędzony czas. 

Mam nadzieje, że dowiedziałeś się czegoś użytecznego i pomocnego. Jeśli tak, to zostaw pozytywną recenzje w iTunes, lub chociaż gwiazdki. To dla mnie bardzo dużo znaczy i pomoże mi dotrzeć z moim podcastem do większej grupy odbiorców.

Zachęcam cię do subskrybowania mojego podcastu w swojej ulubionej aplikacji podcastowej, żeby być na bieżąco z każdym nowym odcinkiem. Publikuję co dwa tygodnie, we czwartki.

Wszystkie notatki do odcinków, linki oraz często transkrypcję znajdziesz na mojej stronie www.pbstasiak.com/podcast lub www.grafitowestudio.com 

Tam ponadto publikuje artykuły na blogu, więc zachęcam cię do lektury.

Ostatnimi czasy przygotowuję się do bardziej aktywnego publikowania na YouTube, więc jeśli chcesz mnie również obejrzeć, link do kanału w opisie. Przypuszczam, że nowe video zaczną pojawiać się niedługo.